Basia chce wiedzieć jak to jest być psem i czytać nosem zapachowe listy. Chce postrzegać świat na psi sposób i ot, na przykład umieć znaleźć kawalątek ciasta wciśnięty między klepki podłogi. Natomiast wzrok chciałaby Basia mieć jak jej żółw Kajetan, który widzi więcej od ludzi i odróżnia wszystkie kolory. Nocą Basia wolałaby być kotem, który widzi wszyściusieńko, a wibrysy pomagają mu ogarniać świat. Ach, jakże wspaniałe są zwierzęta na naszej planecie! Mają swoje właściwości, rytuały, są emocjonalnie i psychicznie podobne do ludzi. Basia ma plan na życie: kiedyś zaopiekuje się całą gromadą zwierząt. I to jest, powiem wam z serca, rewelacyjny pomysł! Omawiana tutaj książka Zofii Staneckiej pt. „Basia. Wielka księga psów i kotów oraz innych zwierzęcych przyjaciół” to prawdziwe arcydzieło. Żadne dziecko w młodszym wieku szkolnym nie przejdzie wobec tego tomu obojętnie.
W pierwszej części Basinej księgi poznajemy arcyciekawą historię psów, ich pochodzenie, pierwsze relacje z człowiekiem aż do współczesności, w której psy pomagają ludziom we wszystkim, ale także stają się członkami rodzin i naszymi najbliższymi przyjaciółmi. Szczególnie te adoptowane ze schronisk i fundacji „WNOSZĄ W NASZE ŻYCIE DUŻO MIŁOŚCI I W SPOSÓB WYJĄTKOWY UCZĄ WZAJEMNEJ TROSKI”. Dzieci zaciekawi znakomicie wpleciona tutaj legenda o Prapsicy, której udało się oswoić pierwszych ludzi. Jak tego dokonała i jakie imię otrzymała? Dowiecie się dzieciska lube z tej genialnej i pięknie napisanej księgi, która mówi przede wszystkim o uczuciach i więziach ludzko-zwierzęcych. W świecie Basi istnieje werbalna i niewerbalna komunikacja z psami, dziewczynka wie, że psy rozmawiają z ludźmi, wystarczy poznać ich mimikę, rytuały, odgłosy, jakie wydają i gesty, jakie wykonują. Warto rozmawiać z psem! Czasami nawet łatwiej porozumieć się z psem niż z egzemplarzem własnego gatunku. Dlaczego? Bo psy są po prostu dobre, mądre i wrażliwe, kochają człowieka bezgranicznie.
W księdze Basi poznajemy wiele psów. Są różne, ale wszystkie bardzo czułe, miłe, troskliwe i kochające swoich opiekunów. Człowiek bardzo szybko zżywa się z psem. Najpierw ostrożnie deklaruje, że pies to dobry przyjaciel, a potem we wzniosłym uniesieniu prawi, że kocha swojego psa ponad życie i nie wyobraża sobie, jak mógł dotychczas żyć bez niego 😉 Znamy to wszyscy, nieprawdaż? Egzemplifikacji plusów wynikających z życia z psem, dostarczają opowiastki o pieskach, których opiekunami są znajomi i rodzina Basi. Co ważne, psi opiekunowie i przyjaciele Basi opowiadają o trudnych początkach ich relacji z pupilami. Te opowieści uświadamiają nam, że pieski często są zagubione, smutne, mają stany lękowe i wiele innych problemów, dlatego opiekun musi wykazywać się wielką cierpliwością, zrozumieniem i do pewnego stopnia znajomością behawioralnych zachowań naszych zwierzęcych przyjaciół.
Basię zachwyca różnorodność psich ras, interesuje ją dylemat moralny, czy psy należy kupować z odpowiedzialnych hodowli, czy brać ze schronisk. Jest zachwycona różnorodnością psów i specyfiką poszczególnych gatunków. Psy w Basinej księdze są starannie narysowane, a ich właściwości omówione. To niezwykle ważna wiedza dla kogoś, kto szuka psa odpowiedniego dla siebie. Opiekun musi być absolutnie kompatybilny ze swoim psem. Galeria piesków i szczegółowe omówienie ich natury przypomina psią encyklopedią dla dzieci, z której dowiadujemy się wszystkiego, co istotne, o tym niezwykłym gatunku towarzyszącym.
W Basinej księdze znajdziemy liczne porady behawioralne oraz informacje o życiu psów miastowych i wiejskich, czego potrzebują, gdzie powinny spędzać czas, przed czym je chronić, jak je odstresowywać, bo psy mają tendencje lękotwórcze. A teraz uwaga – rzecz najważniejsza: „NAJGORSZE DLA PSA JEST PORZUCENIE. DBAJ O TO, ABY TWÓJ PIES CZUŁ SIĘ CHCIANY I KOCHANY”. Bądź odpowiedzialny za to, co oswoiłeś, jak mówił znany wszystkim przyjaciel lisa. Przytoczmy jeszcze jedno ważne zdanie: „GDY DECYDUJESZ SIĘ NA PSA, ZWIĄZUJESZ Z NIM SWOJE ŻYCIE NA WIELE, WIELE LAT. CZASEM OZNACZA TO DOSTOSOWYWANIE PLANÓW DO PSICH POTRZEB […]”. Pod uwagę trzeba brać opiekę nad szczeniakiem, psem chorym oraz psem seniorem. Każdy z nich z racji wieku i choroby ma swoje potrzeby. „PIES TO NIE ZABAWKA. NAWET MALUTKI SZCZENIAK WYMAGA SZACUNKU. TAK SAMO JAK LUDZKIE DZIECKO”. Psom trzeba zapewnić lekarza i pielęgniarza. Po psach trzeba zawsze sprzątać, o czym zapomina wielu psich opiekunów. Niezmiernie ważna jest psia dieta. W Basinej księdze zakazem objęte zostają: czekolada, słodycze, winogrona, rodzynki, orzechy macadamia, awokado i cytrusy! Wrogami psa są także kleszcze! Psy w kontakcie z tym upiornym pajączkiem mogą zachorować na babeszjozę, dlatego profilaktyka nie zaszkodzi!
Basia uwielbia opowieści dziadków o ich psiej kompanii. Babcia Basi miała hodowlę jamników, niektórzy mówili, że kocha je bardziej niż dzieci. Babcia mówiła do swojej córki Marianny (mamy Basi): „UCZ SIĘ OD NIKITKI MARIANKO [głównej jamniczki, matki i babki wszystkich pozostałych jamników – KS]. JEŚLI BĘDZIESZ TAK SILNĄ KOBIETĄ JAK ONA, DASZ SOBIE RADĘ W ŻYCIU!”. Trudno temu zaprzeczyć, nie od dziś wielcy tego świata mówią, że gdybyśmy czerpali wiedzę i zachowania od zwierząt, bylibyśmy mniej inwazyjnym gatunkiem dla Ziemi.
Stanecka w doskonały sposób przeplata fragmenty merytoryczne na temat psów, pięknymi opowieściami o psach, które od zawsze były w jej rodzinie. Opowieści te cechuje czułość i ogromne poczucie humoru, co widzimy na przykładzie sytuacji, gdy gromada małych jamników wchodzi do kontenera na śmieci, zwabiona śmierdzącymi zapaszkami, które dla ich nozdrzy mają woń róż. Historie o psach dziadków i przyjaciół sprawiają, że Basia staje się wielką miłośniczką psów, nawet tych najmniejszych, które z zaufaniem nasiusiały jej do buta! Basia nie gniewa się wcale, to przecież hecny początek prawdziwej, wielkiej przyjaźni!
W Basinej księdze zwierząt nie może zabraknąć kotów! Koty to boskie istoty – tego dowiadujemy się z fenomenalnych historii o pochodzeniu kotów, które żyły już w dobrych relacjach z ludźmi w Afryce ponad sześć tysięcy lat temu. Być może udomowiono je jeszcze wcześniej w Azji, a w starożytnym Egipcie uznawane były za święte i oddawano im cześć. Dawni Germanie uważali koty za istoty boskie towarzyszące bogini Frei. Kotom syndrom bóstwa pozostał do dzisiaj, o czym wie każdy, kto ma z nimi do czynienia. Do głosu pcha się teraz Młodzik, a że prowadzimy tę rubrykę razem, mam obowiązek przekazać jego zdanie. Otóż Młodzik uważa się za bóstwo wieczne, demiurga literatury dziecięcej oraz wybitnego znawcę dusz ludzkich. Każe nazywać się profesorem zwyczajnym i deklaruje, że chętnie wyda osąd w każdej sprawie, w zamian za upieczone kurze nogi!
W Basinej księdze zawarta jest tajemnica pochodzenia kociej niezależności i przekonanie, że to one trzymają nas w szachu! Co ważne: „KIEDY KOTY KOCHAJĄ, TO CAŁYM SOBĄ, NAWET JEŚLI CZASEM TRZYMAJĄ NAS NA DYSTANS. TO ONE WYBIERAJĄ MOMENT NA GŁASKANIE LUB ZBLIŻENIE I DZIĘKI TEMU UCZĄ NAS NIEPRZEKRACZANIA GRANIC ORAZ SZACUNKU DLA POTRZEB KOGOŚ INNEGO NIŻ MY. KOTY POKAZUJĄ NAM, ŻE KAŻDY MA PRAWO BYĆ SOBĄ”. Dodajmy, że koty mają kontakt ze światem nadprzyrodzonym, widzą rzeczy, o których nie śniło się filozofom, lecz zachowują mistyczną wiedzę dla siebie. Ba! Czasami widzą coś spektakularnego, ale o tym nie mówią! Zapamiętajmy więc dla naszego dobra: koty wiedzą wszystko, lecz nic nam nie powiedzą. Jako odwieczni filozofowie i mistycy mają dziewięć żyć, dlatego szkoda im czasu na błahe pogawędki. Koty nie uznają incydentów, bo czymże jest jakiś incydent w porównaniu z nieskończonością?
W Basinej księdze dowiemy się wszystko o dachowcach, czyli kotach europejskich, które często skazane są na cierpienie, głód i nędzę. Życie podwórkowe jest dla nich dramatyczne, dlatego warto adoptować bezdomniaczki, te ze schronisk i przytulisk – odpłacą się najpiękniejszą miłością! Oczywiście można kupić kota z określonej hodowli, rasowych kotów jest cała masa. W Basinej księdze omówione są niemal wszystkie rasy wraz z cechami osobowości, charakteru, zdrowia, drzewa rodzinnego itd. Czy to dachowce, czy rasowce raczej nie powinny wychodzić z domu, dlatego trzeba im stworzyć warunki do życia i zabawy w domu. A zwłaszcza zwrócić uwagę na osiatkowanie okien lub robienie woliery. Warto rozmawiać z kotami i rozpoznawać bogaty repertuar wydawanych przez nie dźwięków, gdyż są one intrygującymi komunikatami skierowanymi do ludzi. Koty długo pamiętają krzywdy, lubią asystować człowiekowi we wszystkim, jednocześnie psocąc. Kot to swoisty trickster, mamy szczęście, gdy nas dostrzeże i pokocha.
Koty to istoty niezależne, tajemnicze, potrafią nas słyszeć, lecz udawać, że nie słyszą! Domagają się królewskich praw i większość ludzi zostaje przez nie spacyfikowana i sprowadzona do rangi podnóżka. A im bardziej rośnie autorytet kota, tym bardziej postrzegamy go jako nasze guru i nikt od zarania dziejów nie oparł się kociej dystynkcji, urodzie i zdolności do manipulacji. Jeśli jednak ktoś ma nami manipulować, to tylko zwierzęta 🙂
Basina księga to nie tylko zestaw historii poszczególnych gatunków, ale także życiowych kocich historii, z których niektóre odkryły tajemnicę sensu istnienia! Opowieści dotyczą kotów przytulaśnych i tych, co lubią swoje samotnie i dystans. W Basinej księdze poznamy też anegdoty o kotach posądzanych o czary oraz osadzonych w baśniach, legendach i przesądach. Te bardzo ciekawe opowieści, nasuwają na myśl potrzebę chronienia czarnych kotów, które od zawsze miały najgorsze życie. A przecież, czarne koty to najdoskonalsze istoty w całym wszechświecie. Nie wiecie o tym? Adoptujcie czarnuszka, koniecznie!
W ostatnim dziale księgi poznajemy małych przyjaciół ze świata Basi m.in. papugę, która nie tylko potrafi mówić słowo „kupa”, ale także czesze domownikom włosy, skubie brodę taty i jest niezwykle elokwentna. Znajoma rodzina Basi kocha swoje papużysko nad życie! W tej ferajnie jest i chomik Chrupek oraz Basiny żółw Kajetan, wyzwolony z zoo, który jest żółwiem greckim i uwielbia słońce oraz włóczęgi po ogrodzie i konsumowanie pysznej roślinności. W listopadzie zasypia snem sprawiedliwego, aby wiosną znów cieszyć się żółwimi wędrówkami i liśćmi mlecza. Znajomi Basi kochają też mrówki, ślimaki i pająki, którym okazują serdeczność. Idąc tym tropem, Basiny świat zamieszkuje wszelka gadzina domowa i nie domowa m.in. żółwie greckie i stepowe, kawie domowe, chomiczki syryjskie, szczurki, króle, myszy oraz szynszyle! Jakby tego było mało, w księdze pojawiają się przyjaciele pływający: Welonki, Bojowniki, Świderki, Neonki oraz Glonojady, a także ptaki: Nimfy, Papużki faliste, Kanarki i Zeberki.
Kto chce dowiedzieć się o tym bestiarium wszystkiego, musi przeczytać Basiną księgę, tam wszelkie stworzenia Boże zostają opisane z wielką skrupulatnością i miłością! Rodzina i znajomi Basi opowiadają o zwierzętach ze znawstwem, uczuciem oraz dają czytelnikom cenne wskazówki. Zachwycające jest zaplecze merytoryczne tej księgi. Zainteresowanie czytelników budzą także życiowe opowieści bliskich Basi, przedstawiające liczne perypetie z różnymi zwierzętami w roli głównej, często przezabawne, zawsze spuentowane wartościową mądrością.
Fenomenalna Basina księga zawiera mnóstwo merytorycznej wiedzy o psach, kotach i innych zwierzętach towarzyszących oraz tworzy swoisty konglomerat rodzinnych opowieści o wybrykach i zniknięciach ukochanej gadziny domowej. W sukurs tekstowi idą genialne ilustracje mnóstwa zwierząt różnych ras. Każde dziecko będzie zachwycone tą księgą, skorzystają na niej rodzice i nauczyciele edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, którzy za sprawą tej książki mogą stworzyć fenomenalne scenariusze lekcji, drzewa genealogiczne z członkami rodziny, jakimi są zwierzęta. Księgę wykorzystać należy do uwrażliwiania dzieci na zwierzęcość w ogóle; podsycania ich fascynacji zwierzętami w kontekście Studiów nad Zwierzętami; uczulania niedorosłych od maleńkości na krzywdę zwierząt, prawa zwierząt, dramatyczną sytuację zwierząt w wielu krajach, szczególnie objętych wojną.
Warto pokazywać dziecku emocje zwierzęce, relacje zwierząt z ludźmi, a także upowszechniać wolontariat poprzez wyprawy do instytucji opiekujących się zwierzętami. Można zachęcać dzieci do bycia domem tymczasowym dla zwierzaków, a w końcu domem stałym. Warto uzmysłowić dzieciom podmiotowość zwierząt, ich potrzeby, cierpienie, konieczność bycia z nimi i pomagania im. Zwierzęta są nam potrzebne do bycia szczęśliwymi i uruchamiania potęgi dobrych emocji, o które trudno dziś między człowiekiem a człowiekiem. Warto również pamiętać, że zwierzę nie zdycha, lecz umiera i podlega procesowi żałoby i upamiętniania. Być może należy poruszyć temat duszy zwierzęcia podczas przyjaznej debaty. Dla mnie z Basinej księgi płynie przesłanie kluczowe: nie wstydźmy się kochać zwierząt i mówić o tym głośno. Walczmy o ich prawa do godnego życia i godnej śmierci.
Poczujmy bliskość z naszymi nie-ludzkimi przyjaciółmi. Jedynymi bliskimi, którzy nigdy nie kłamią, nie zdradzają i potrzebują naszej miłości i wsparcia, tak jak my potrzebujemy tego samego z ich strony. Stanecka stanęła jak zwykle na wysokości zadania, stworzyła prawdziwą encyklopedię wiedzy i emocji o zwierzętach, które czynią nasze życie lepszym. Co więcej, czynią nas lepszymi ludźmi. Wielkie brawa dla pisarki za tę prawdziwie piękną, mądrą i pełną wrażliwości księgę, która spełni swe zadanie w edukacji wczesnoszkolnej, ale także stanie się najukochańszą książką każdego dziecka. Umieśćmy ją w swoich domowych bibliotekach, czytajmy familijnie, uwrażliwiajmy się całymi rodzinami na fenomenalną zwierzęcość. Nie zmarnujemy potencjału tej wybitnej księgi zwierzęcej.
